WAN - Nûnerên rêxistinên civaka sivîl yên li Wanê diyar kirin ku ev pêvajo derfeteke sedsalekê ye û divê demildest komîsyon were avakirin da ku pêvajoyê di warê qanûnî de misoger bike. 

 

Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk a ku ji hêla Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan ve hat destpêkirin bi pêşketinên nû berdewam dike. Bang li dewletê tê kirin ku berpirsiyariyên xwe bicîh bîne da ku ev pêvajoya ku li çaraliyê cîhanê ji nêz ve tê şopandin, veguhere aştiyê. Nûnerên rêxistinên civaka sivîl ên li Wanê pêvajoyê nirxandin û ji dewletê xwestin ku gav biavêje.

 

PÊVAJO Û MISGOGERKIRINA QANÛNÎ

 

Endamê Şaxa Komeleya Hiqûqnasên Ji Bo Azadiyê (OHD) a Wanê Umit Dede diyar kir ku ji bo pêşketina pêvajoyê divê karê komîsyonê bileztir bibe. Dede tekezî li ser pêwîstiya bi tevdîrên qanûnî kir da ku pêvajo daîmî be û bal kişand ser pêvajoyên çareseriyê yên berê. Dede îşaret bi girîngiya çareserkirina kêmasiyên Qanûna Hejmar 6551 ku di navbera 2013 û 2015'an de hatiye derxistin û misogerkirina ku prosedur û rêgezên çalakiyên komîsyonê di çarçoveyeke qanûnî de tên destnîşankirin û misogerkirina ku sererastkirinên di nav metna qanûnî de û şert û mercên xebata azad ji bo aliyan peyda dikin da ku pêvajoyê bi rêkûpêk bi rê ve bibin, kir.

 

DIVÊ TMK BÊ RAKIRIN

 

Dede bi bîr xist ku merasîma şewitandina çekan a Koma Aştî û Civaka Demokratîk gaveke girîng ber bi aştiyê ve ye û got: "Dewletê hîn jî li dijî van tevdîran tu gavên berbiçav neavêtiye. Divê merasîma şewitandina çekan bibe rastî, divê çek bi rastî bên bêdengkirin û ber têkoşîna demokratîk were vekirin û ji hêla qanûnî ve were garantîkirin. Divê pêvajo ji hêla qanûnî ve were ewlekirin da ku ev gava sembolîk bi tevahî were pêkanîn. Divê xebat li ser qanûnên dijdemokratîk dest pê bike û TMK bi tevahî were betalkirin."

 

SERERASTKIRINÊN HIQÛQÎ

 

Hevserokê Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) a Wanê Mehmet Salîh Coşkûn bal kişand ser pêşketinên girîng ên piştî banga Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan a ji bo aştî û civakeke demokratîk û diyar kir ku bidawîanîna şerê 50 salî ji bo her kesî girîng e. Coşkûn destnîşan kir ku gava yekem a vê pêvajoyê divê serbestberdana girtiyên nexweş û siyasî be û ji bo vê yekê divê sererastkirinên qanûnî werin çêkirin.

 

Coşkûn diyar kir ku her çend di pêvajoyê de pêşketin hebe jî, ji aliyê dewletê ve tu gavên berbiçav nehatine avêtin û got: "Li ser avakirina komîsyonekê li meclisê ku hemû partiyên siyasî tê de bin, nîqaş hene. Divê ev gav demildest werin avêtin û divê dewlet gavên niyeta baş ên ku ji aliyê PKK'ê ve tên kirin bidomîne."

 

FIRSENDA SEDSALÎ

 

Endamê Şaxa Weqfa Mafên Mirovan a Tirkiyeyê (TÎHV) a Wanê Huseyîn Yavîç jî diyar kir ku ji damezrandina Komarê ve hebûn û mafên herî bingehîn ên kurdan hatine paşguhkirin û diyar kir ku ev yek bûye sedema pevçûneke nêzîkî 50 salî. Yavîç got: "Di encama vê pevçûnê de, her du aliyan jî bedelên giran dane. Bi hezaran kesan jiyana xwe ji dest dane. Gelek travmayên civakî çêbûne. Mafên herî bingehîn hatine binpêkirin. Travma û birîn û birînên civakî divê bi vê pêvajoyê re baş bibin. Ji ber vê yekê, em dikarin vê pêvajoyê wekî derfeteke sedsalekê bihesibînin."

 

Yavîç got ku ji bo ku pêvajo baştir pêş bikeve, divê şert û mercên Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan werin baştirkirin û pêvajo bi hemû beşên civakê re were meşandin.