Rojnameger Karadaş: Dibe ku şer li Rojhilata Navîn ji kontrolê derkeve

  • rojane
  • 09:00 22 Nîsan 2024
  • |
ÎZMÎR - Rojnameger Yusuf Karadaş anî ziman ku DYA û Îran dixwazin bi ji ber rewşên xwe yên navxweyî, şerê li Rojhilat Navîn bidomînin û da zanîn ku sekna Îsraîlê ya êrişkar û çekdarbûyîna li tevahiya cîhanê, dikare şer ji kontrole derxe. 
 
Êrişa Hamasê ya di 7’ê cotmeha 2023’yan, tundiya şerê di navbera Îsraîl û Filîstînê de zêde kir û her diçe herêm bêhtir ber bi gengeşiyeke kurtir ve diçe. Êrişên Îsraîlê li dijî Lubnan, Yemen û Sûriyê û herêmê berdewam dikin. Îran herî dawî di 13’ê nîsanê de zêdetirî 300 dironên bi muhîmmatên teqemenî bar kirî û fuzeyan li dijî Îsraîlê êrişa bi navê “wehda rast” li dar xist. Bi ser vê yeke Îsraîl di 19’ê nîsanê de êrişî navenda Haşdî Şabî ya Bexdayê kir. Ji Lubnan û Yemenê êrişên li dijî Îsraîlê û dagirkirina Îsraîlê ya li Xezayê jî dom dikin. 
 
Herwiha di pêvajoya ku êriş pêk tên de endamtiya tam a Filistînê di Neteweyên Yekbûyî (NT) de nehat qebûlkirin. Pêşniyara naskirina dewleta Filîstînê ya di Konseya Ewropayê de ji hêla DYA’yê hate vetokirin. Îngilîstan û Swîsre bêmeyl man 12 endamên konseye yên din jî hemberî endamtiyê deng dan. 
 
Rojnameger Yusuf Karadaş derbarê gengeşiya li Rojhilata Navîn, nêzîkatiya dewletên din a li hember Filîstînê û pevçûnan de ji ajansa me re axivî.
 
Karadaş anî ziman ku Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) û dewletên bêmeyl mane polîtîkayekî dualî dan meşandin û destnîşan kir ku gotina rayedarên DYA’yî ya ‘Divê Îsraîl û Filîstîn pirsgirêkê di navbera xwe de çareser bikin’ jî rasteqîn nîn e. Karataş da zanîn ku ji her du welatan, yek axa welatê din dagir kiriye û wiha got: “Qala pêkanîna hiqûqê dikin lê belê biryarên NY yên salên 1967 û 1973’yan yên ku derketine Îsraîlê ya ji axa Filîstînê û çareseriya bi 2 dewletî heye. Yên ku dibêjin em hiqûqa navneteweyî û demokrasiye diparêzin dualî tevdigerin. Me vê dualîbûnê di referanduma herêma Federe ya Kurdistanê de dîtibû. Lê NY mafê diyarkirina çarenûsa xwe ya her netewekî xistiye bin temînatê, piştgirî neda referanduma Kurdistana Iraqê ya di vê çarçoveyê de hatiye kirin. Lewma derdê mêtingeran ne hiqûq e ne jî aştiyê anîn e. Ew tenê berjewendiyên xwe difikirin.” 
 
TIRSA BELAVBÛNA ŞER A DYA’YÊ
 
Karadaş destnîşan kir ku dewletên rojavayî berjewendiyên Îsraîlê diparêzin û axaftina xwe wiha domand: “Yên ku li dijî bombebarana Îsraîlê ya li Sûriyeyê bêdeng mane, piştî bersiva Îranê ji bo piştevaniyê ketin dorê. Ev bi xwe mijara nêzîkatiya hiqûqê dide der. Tirsa DYA’yê berbelavbûna şer e. Ji ber DYA ji sala 2008’an ve hewl dide hêzên xwe yên leşkeri ji Iraq û Sûriyeyê vekişîne. A rastî dixwaze xurtbûna Çînê rawestîne. Di navbera dewletên Ereb û Îsraîlê de peymanên normalbûnê yên Abrahamê hatin îmzekirin. Ev plan li gorî dilê DYA’yê bû. DYA naxwaze têkiliyên ku saz kirine ji ber şer xera bibin. Herwiha DYA naxwaze Îran li Iraq, Sûriye û Yemênê bandora xwe zêde bike. Dîsa Rûsya jî hêza xwe zêde kir. Ev mudaxile û pevçûn ji hêla DYA’yê de encamên baş dernexist holê.”
 
‘DIBE KU ŞER JI KONTROLÊ DERKEVE’
 
Karadaş da zanîn ku Îran naxwaze bandora xwe ya li herêmê saz kiriye winda bike û diyar kir ku Îran di polîtîkayên xwe yên navxweyî de zehmetiyan dikêşe. Karadaş ser protestoyên piştî qetilkirina Jîna Emînî yên li Îranê derketine jî sekinî û wiha got: “Li dijî rejîma meleyan a derveyî demokratik û bizext bertekekî mezin heye. Ji ber wê dema Îran bersivê dide êrişên li dijî xwe, naxwaze li herêmê şer derkeve. Ji ber wê li aliyekê dixwaze bêdeng nemine li aliyê din dixwaze hêza xwe nîşan bide. Êrişa li dijî Îsfahanê hatiye kirin Îsraîlê hêj jî negirtiye ser xwe lê belê DYA dibêje Îsraîlê pêk aniye. Ev jî nîşan dide ku DYA naxwaze têkeve nav vê gengeşiyê. Helbet îhtîmala ku şerê kontrolkirî ji kontrole derkeve jî heye. Îsraîl nasekine û êrişên xwe yên li Iraq û Sûriyeyê didomîne. Herwiha li cîhanê her ku diçe çekdarbûyîn zêde dibe. Mirov nikare bêje bê ka dê ev rewş li herêmê şerekî berfireh derxe yan na. Lê belê dikare di herêmê de encamên taluketir derxe holê.”   
 
‘TIRKIYE LI CEM ÎSRAÎL Û DYA’YÊ YE’
 
Karadaş têkildarî mijara Filîstînê de bal kişand ser sekna Tirkiyeyê û got ku tevî qetlîamên ku bi aşkerayî tên kirin, têkiliyên bazirganiyê yên bi Îsraîlê re nesekinîne. Karadaş bi bîr xist ku têkçûna desthila Erdogan a piştî hilbijartinê, AKP neçar ma ku li dijî kirinên Îsraîlê danekirina têxe dewrê û wiha pê de çû: “Li vê derê jî gumanên nêzbûna DYA’yê derdikevin holê. Wezîrê AKP qirkirina Filîstînê qebûl dike lê belê dibêje bi Îsraîlê re peymana herêma serbest a bazirganiyê heye. Pêdiviyên serekê yên hêzên dagirger ji Tirkiyeyê diçin. Herwiha Erdogan girîngiyê dide gengeşiya di navbeta Îran û Îsraîlê. Tirkiye ev demekî dirêje bi Iraq û DYA’ê re hevdîtinan pêk tîne. Tirkiye dixwaze di herêmê de Îranê sînordar bike li aliyê din dixwaze hêzên leşkerî yên PKK’ê bi operasyonan ji holê rake û dewletên din jî piştgiriyê bidin van operasyonan. Ev lêgerîn jî sekinîna cem Îsraîlê ya Tirkiyeyê pir zelal nîşan dide.” 
 
‘ÇARENÛSA ME BI PIŞTEVANIYÊ VE GIRÊDAYÎ YE’
 
Karadaş diyar kir ku tevahiya têkoşîna desthilatdariyê ya li herêmê ne ji bo qenciya gelen e û got ku pevçûnên derketine, zextê li gelen dike, rê li ber mêtingeriyê vedike. Karadaş anî ziman ku ji bo pêvajoya pevçûnê xelas bibe, divê dagirkeriya hemû hêzên li herêmê bi dawî bibe û wiha pê de çû: “Divê her welat ji bo çarenûsa xwe diya bike, têbikoşe. Ev yek ne hêsan e. Lêbelê raperînên salên 2009 û 2010’an ên gelên Rojhilata Navîn vê hêzê derxist holê. Bi qasî ku gel karibin cudahiyên olî, mezhebî û şerên olî danin aliyekê, dê karibin Rojhilata Navîn a ku bi hev re bijîn ava bikin. Mînak dema ku em qala Filîstînê dikin em ne tenê behsa wê derê dikin. Çawa ku pirsgirêka kurd pirsgirêkekî herêmî be, pirsgirêka Filîstînê jî wisa ye û divê ev pirsgirêk bi hemû aliyên xwe ve were çareserkirin. Piştevaniya Filîstînê perçeyekî têkoşîna gelê kurd e. Çarenûsa me hemûyan bi piştevaniya me ve girêdayî ye.”
 
MA / Tolga Guney 
 
 
 

Sernavên din

18/07/2025
23:37 Hikûmeta veguhêz a Sûriyeyê agirbestê red kir
23:28 DEM Partî: Dadgeh eşkere sûc dike
22:49 Li Geverê bi girseyî serdana kesên ji girtîgehê derketin hat kirin
22:41 Li ber Girtîgeha Xarpêtê îşkenceyê protesto kirin
22:33 Rêveberiya Xweser: Em destkefiyên şoreşê biparêzin
22:30 Li Behra Spî bi pileya 4.1 erdhej
20:25 Li Elbakê hevdîtina gel: Me xwe bi berxwedanê bi cîhanê da nasîn
19:29 Çîgdem Kiliçgun Ûçar: Divê hemû partiyên siyasî daxilî pêvajoyê bibin
19:13 Ji Erdogan daxuyaniya pêvajoyê
18:54 Gulerê 85 salî ji girtîgehê derket
17:14 Bi zarokan pîsî dan xwarin, wezaretê pêdivî bi ‘parastinê’ nedît!
16:28 Bernameya Mîhrîcana Mûnzûrê aşkera bû
15:42 Meclisa Leşkerî ya Siwêdayê: Me piraniya cihên stratejîk kontrol kirin
15:35 Ji malbatan serlêdana ji bo Îmraliyê
15:28 Der heqê Siddik Guler de biryara tehliyeyê hat dayîn
15:10 NY’ê ji bo Siwêdayê banga lêpirsîna lezgîn kir
15:02 Platforma Elewiyan a Edeneyê: Bila ji bo Durzan korîdor bê vekirin
14:45 Li 7 bajaran ji bo jinên Elewî yên hatibûn revandin çalakî
14:32 Îdareya girtîgehê nav û rengê Amedsporê sansur kir
14:23 Di civîna komîsyonê de kîjan biryar hatin girtin?
14:11 Li Girtîgeha Dumluyê kiryarên 1980’an tên kirin
13:41 Dê li Meletiyê navê Sirri Sureyya Onder bidin jiyîn
13:38 Cara duyemîn e tehliyeya girtiyê 30 salan hat taloqkirin
13:24 Civîna komîsyonê ya li meclisê bi dawî bû
12:26 Ji bo 2 rojnamegeran beraet û rojnamegerekî ceza
12:12 Yildiz ê MHP’î parvekirinek bi pirtûka Abdullah Ocalan ve kir
11:47 Kurdên Anatoliya Navîn piştgiriyê didin pêvajoyê
11:46 Qeyûm wesayîta ku hatibû hîbekirin xwest û projeyên şaredariyê betal kir
11:24 Partî ji bo komîsyonê kom bûn
10:57 Li Mêrgomarê xweza tê talankirin
10:48 Li Rihayê ciwan dê di şahiya azadiyê de bên cem hev
10:40 ‘Divê sererastkirinên qanûnî bên çêkirin’
10:26 Di lêpirsîna ÎBB’ê de ji bo 18 kesan biryara binçavkirinê
10:22 Ozlem Bîlgî: Bêdengiya li dijî îstismara zarokan sûc e
10:08 Li Rihayê zêdetirî 200 civîn: Bila devlet gav bavêje
09:47 'Komxebata Dayikan' wê were lidarxistin: Bi baweriya Rêya Heq jin jiyan e
09:39 Li Sûriyeyê bi sedan jin hatin revandin
09:35 Ciwanên sosyalîst şopdarên kesên li Pirsûsê hatin qetilkirin in
09:34 Li taxên Rihayê civînên têkildarî pêvajoyê
09:32 Welatiyên Kopê: Divê dewlet gavên mezin biavêje
09:31 Dayika Aştiyê: Divê bi awayekî ewle rêya vegerê ji bo gerîla bê vekirin
09:27 Welatiyên Sêrtê: Ji bo pêvajo baş bimeşe divê Abdullah Ocalan azad be
09:26 Salih Muslim: Em teslîmbûnê qebûl nakin, divê feraset biguhere
09:23 Hevdîtin bi kesên ku çekên xwe şewitandin re kir: Veger tune ye, têkoşîn neqediyaye
09:07 Di merasîmê de zarokên xwe temaşe kirin: Cîhanê hêza teorîk û pratîk a Ocalan dît
09:00 ROJEVA 18'Ê TÎRMEHA 2025'AN
17/07/2025
23:19 SOHR: Hejmara kesên li Siwêdayê mirine gihîşt 516'an
23:11 'Kujerê Ayşeyê Cemîl Koç e, polîsên hevkar kujer diparêzin'
23:02 Girtiyên li Girtîgeha Xarpêtê dest bi greva birçîbûnê kirin
20:31 Qetilkirina Ayşe Tokyazê hat şermezarkirin
20:21 Li Girtîgeha Kirşehîrê bi 'darbeyê' gef li girtiyan hat xwarin
20:10 Êrişa li ser malbata ku muzîka kurdî guhdar kir hat şermezarkirin
19:03 Fransayê dawî li hebûna xwe ya leşkerî ya li Senegalê anî
18:34 Bi girseyî serdana şîna Akyuzê ku li Tişrînê jiyana xwe ji dest da kirin
17:56 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê: Ji bo tevkariya li pêvajoyê divê rê li ber hevalên me bê vekirin
17:37 Li Enqereyê hevdîtinên balkêş
17:29 Endamên ESP û SKM'ê hatin berdan
16:13 Mecît Alagoz piştî 32 salan tehliye bû
16:02 ‘Tundiyên fîzîkî û dêrûnî li Pexşan Ezîzî tên kirin’
15:13 Civaka Durzan: Bila korîdorek ji bo Herêma Rêveberiya Xweser bê vekirin
14:34 Li Zaxo li ser bîrên petrolê êrişeke din pêk hat
14:19 Ji Şandeya Îmraliyê û Ozel daxuyanî: Dê temînat pêvajoyê civakî bike
14:16 ÎHD 39 salî ye: Divê peymaneke civakî ya nû bê çêkirin
13:32 Daxwazên jinan ên ji bo TÎS'ê
13:22 Ji ber barana li Pakîstanê 54 kesan jiyana xwe ji dest dan
13:17 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Ozel û destpê kir
12:13 Hevserokên DEM Partiyê çûn serdana Demîrtaş
12:01 Li Siwêdayê ‘ewlehî’ ji Durzan re hiştin
11:41 Ocalan ji Konferansa Ronakbirî ya Şengalê re peyam şand
11:17 Li Iraqê hejmara kesên di şewatê de mirin derket 61’an
11:15 İlayda Alkaş hat qetilkirin
11:14 Bi paradîgmaya Abdullah Ocalan ve perwerde didin
11:10 Endamên komîsyonê yên DEM Partiyî diyar bûn
11:00 Piştî bi salan keça xwe dîtin: Em jî civaka demokratîk dixwazin
10:25 Parêzer Kutluay: Divê mafên zarokan neyên jibîrkirin
09:48 Li Girtîgeha Xarpêtê tundî li girtiyekî hate kirin
09:24 Akin Bîrdal: Agirê ku hat pêxistin bila bibe wesîleya aştiyê
09:23 Ahmet Karagoz: Divê hatina gerîlayan bi qanûnê bê misgogerkirin
09:21 Ciwanên Şoreşger ên herêma Derya Reş di rêya Kobanê de şehîd bûn
09:20 Şoreşa Rojavayê 13 salî ye: Em dest ji destkeftiyên xwe bernadin
09:18 Hevserokê MED TUHAD-FED'ê: Divê karê ewil ê komîsyonê girtî bin
09:17 Dayikên Aştiyê: Gava yekemîn azadiya Ocalan e
09:16 Cizîrî: Xweza tê talankirin, germahî zêde dibe
09:14 Lobiya Îsraîl û Tirkiye-Şamê: Golanê bide Siwêdayê bigire!
09:05 Li Iraqê şewat: 50 kes mir
09:00 ROJEVA 17'ê TÎRMEHA 2025'AN
16/07/2025
16:57 Li dijî êrîşên li ser ziman bertek: Têkoşîna li hemberî înkarê dê bidome
16:37 Şewata li Îzmîrê hate tefandin
16:28 Ji ber deynê qeyûm şaredarî hate hecizkirin
14:53 Ji bo serbestberdana Ahmet Ozer serî li dadgeriyê dan
14:37 Ji bo Abdullah Akyuz şîn hate danîn
14:12 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Bahçelî: Pêdivî bi danûsteninê heye
13:52 Ji bo zentûngehan li pêşiya Meclisê bang kirin: Qanûna dagirkirinê rawestînin
13:43 Îsraîlê ji hewayê ve êrişî Şamê kir
13:29 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê û Partiya Gelecekê: Divê her kes hewl bide
13:22 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê li Kandirayê ne
12:23 Hevdîtina Şandeya Îmraliyê ya bi Davûtoglû re dest pê kir
12:21 Li Şemrexê ‘kargeha zarokan’ hate lidarxistin
12:14 SOHR: Li Siwêdayê 248 kes mirine
12:00 Şandeya Îmraliyê: Rola Wezareta Dadê ji bo pêvajoyê girîng e