Li Şengalê polîtîkayên şerê taybet ên PDK û Tirkiyeyê

  • rojane
  • 09:01 29 Îlon 2022
  • |
img

NAVENDA NÛÇEYAN - Rojnameger Îbrahîm Êzidî diyar kir ku li Şengalê Tirkiye bi destê PDK'ê şerê taybet dide meşandin û wiha got: "PDK, vegera şengaliyan asteng dike û her wiha ciwanên ku di aliyê madî û exlaqî de qels in, sîxurtiyê li wan ferz dike."

 
Piştî peymana 9’ê Cotmehê ya 2021'ê ku bi piştgiriya Tirkiyeyê di navbera Hewlêr û Bexdayê de hat îmzekirin, êrişên li dijî Şengalê dest pê kirin. Li gel îmzekirina peymana ku vîna êzidiyan esas nagire xetereya li ser heremê dest pê kir û liv û tevger zêde bûn. Piştre ji aliyê hêzên Iraqê ve di navbera Şengal û Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de dîwareki bi dirêjahiya xwe 250 kîlometre û bi bilindahiya xwe 3 metre û qalindahiya xwe 75 santîmetre hat lêkirin. Li gel van geşedanan êrişên Tirkiyeyê jî li ser herêmê zêde bûn. Bi piştgiriya hikûmeta Iraqê û hikûmeta heremî ku di pêkanîna peymanê de bi israr in, Tirkiyeyê di nava 2 salan de herî kêm 16 caran bi SÎHA'yan êriş birin ser Şengalê. Di van êrişan de 16 kesan jiyana xwe ji dest da. 
 
Rojnameger Îbrahîm Êzidî geşedanên li herêmê ji Ajansa Mezopotamyayê (MA) re nirxandin.
 
Îbrahîm Êzidî
 
'PDK PÊŞIYA VEGERAN DIGIRE'
 
Rojnameger Êzidî diyar kir ku PDK bi hevkariya Tirkiyeyê li heremê şerê taybet dide meşandin û got ku yek jî perçeyê polîtîkayên taybet astengkirina êzidiyên dixwazin vegerin Şengalê ye û wiha axivî: "Niha li Şengalê rêbaza polîtîkayên şer a li hemberî civaka êzidî hatiye guhertin. Ji bo tunekirin û bêîradekirina êzdiyan plan hatibû kirin. Ji ber ditin ku bi şer, bi çek û gefa nikarin îradeya civaka êzidî tune bikin, niha bi şerê taybet ev pêngav û plan pêk tên. Piştî Artêşa Îraqê êriş bi ser hêzên YBŞ û YJŞ'ê û Asayîşa Êzidîxanê û li hemberî îradeya civaka êzidî bi ser neketin, êdî ev şer derbasî qonaxek din bû ku ew jî şerê taybet e. Bi şerê taybet dixwazin êzidiyan koçber bikin û Şengalê ji êzidiyan xalî bikin. Ev armanca DAÎŞ’ê jî bû."
 
Rojnameger Êzidî destnîşan kir ku PDK li Şengalê li pey dek û dolaban e û got ku ji bo vir têkeve bin kontrola wan çi ji destê wan tê dikin. Êzidî anî ziman ku lê belê gelê êzidî li hemberî PDK’ê û hevakarên wê bi sekneke berxwedêr sekiniya û rê li ber gelek planên wan girtine. Êzidî wiha domand: "PDK ji îradeya êzidiyan ditirse. Ji bo êzidî nemînin û koçberî derve bibin niha PDK’ê berê xwe daye Şengalê û êzdiyan. Di mehên borî de biryar hatibû dayîn ku hemû wargehên koçberan bên girtin û koçber vegerin ser malên xwe. Heta niha ji van wargehên koçberan, li ya li Duhokê 123 hezar kes hene. Her wiha 103 hezar kes jî koçberî derve bûne. Êzidiyan ku vegeriyana Şengalê jî di ser 150 hezarî re bûn. Di van rojan de jî careke din vegera ji bo Şengalê dest pê kiriye. Lê PDK dixwaze wargehên koçberan vala bike. Şûna ku wan bişîne Şengalê, deriyê koçberiyê daye ber wan û li ser civaka êzidî şerê taybet  dimeşîne. Şengalê wekî herêmeke neewle nîşan dide û di ragihandinên xwe de giranî dide koçberiya êzidiyan. Ev di demeke bi hezaran ciwanên Başûrê Kurdistanê ji ber nebûna xizmetên sereke û mûçeyan koçî derve dikin, lê PDK behsa wan nake."
 
'PLANA WAN EW E KU GEL MIHTACÎ XWE BIKIN'
 
Êzidî anî ziman ku PDK bi buhakirina mazot û benzînê dixwaze gel mecbûrî xwe bike û got: "Li Şengalê rewşa ewlehiyê baş e û pirsgirêk rû nadin. Lê PDK û dewleta Tirkî a dagirker bênavber bi hev re kar dikin û ji bo valakirina Şengalê, keşfan dikin. Dema derfet bi dest wan dikeve jî bombardûmanê dikin. Armanca yekê ya wan bombardûmanan jî ew e ku herêmê vala bikin. Û li Şengalê pêşiya koçberiyê vekin. Eger em nêzîkatiyên Iraqê jî binirxînin, niha planeke Iraqê jî heye. Dixwazin Şengalê di warê aborî de jî bixin bin kontrola xwe. Mînaka vê jî, niha li Şengalê aloziya benzîn û mazotê dest pê kiriye. Ne bi erêkrina hêzên ewlekariya Îraqê be, ne mafê tu kesî ye ku mazot û benzînê bikire û bifiroşe. Ev bûye sedem ku karê bi sedan kesî bê sekinandin û her  kes xwe biavêje ber lingên dewletê. Em di wê baweriyê de ne ku wê Rêvberiya Xweser vê ji Îraqê re qebûl neke. Ji ber ku Îraq ev plan tenê li Şengalê daye destpêkirin. Heger em mînak bidin; Mûsil û Tilafer ne wekî Şengalê ne, herkes azad e û dikare bazirganiyê bike."  
 
'SÎXURTIYÊ FERZ DIKIN'
 
Rojnameger Îbrahîm Êzidî da zanîn ku Tirkiye li herêmê bi destê PDK'ê polîtîkaya sîxurtiyê dide meşandin û wiha dom kir: "Ev planên ku li ser Şengalê tên meşandin mirov nikare derî êrişên li ser Mexmûr û Rojavayê binirxîne. Ji ber ku li van herêman îradeya gel pêş ketiye û hêza yekemîn a xwedî li van herêman derketiye gerîla bûye. Lê li ser herêmê şêwazê êrışan tê guhertin. Li Şengalê planên şerê taybet lı gori herêmên din zêdetir e. Li ser wan ciwanên ku di aliyê madî û exlaqî de qels in sîxurtiyê ferz dikin. Ev ciwan jî ji bo berjewedniyên xwe çi kar ji wan bê xwestin dikin.Ev karê sîxurtiyê bi taybet ji aliyê PDK’ê ve li Şengalê tê birêvebirin. Heya niha civaka êzidî û bi taybet ew kesên li derdora PDK’ê ne nizanin ku PDK wan li dijî civaka wan dide şixulanidn. Yan jî dizanin û bi zextê PDK’ê ew tên şixulandin. Mirov dikare bibêje ku PDK’ê bi rêya wan kesên nêzî xwe dixwaze êzidiyan bera hev bide. Ev karê ku PDK dike jî daxwaza dewleta Tirkî ya dagîrker e."
 
DEVERÊN HATINE BOMBEBARANKIRIN
 
Li Şengalê ji sala 2020'an vir ve deverên ku hatine bombebarankirin wiha ne:
 
* Tirkiyeyê di 15’ê çileya 2020’an de li gundê Dîgurê yê bajaroka Sinûnê ya Şengalê êreşeke hewayî pêk anî.
 
* Di 8’ê mijdara 2020’an de bi SÎHA'yan gundê Barê yê navçeya Xanesorê ya Şengalê hat bombebarankirin. Di bombebaranê de kesekî jiyana xwe ji dest da.
 
* Di 30’yê hezîrana 2021’ê de Balafirên Bêmirov ên Çekdar ên Tirk (SÎHA) derdora Kampa Serdeşt a Çiyayê Şengalê bombebaran kir.
 
* Di 1’ê tîrmeha 2021’ê de SÎHA'yan li nêzî Wargeha Şehîd Nazê ya li Çiyayê Şengalê wesayîteke sivîlan hedef girt. Di êrişê de zirar gihaşt wesayîta sivil. Di êrişê de kuştî û birîndar çênebûn. 
 
* Di 16’ê tebaxa 2021’ê de li navenda Şengalê li Bazara Kevin a Şengalê êrişek pêk hat. Di êrişê de 2 kesan jiyana xwe ji dest dan û 3 kes jî birîndar bûn.
 
* Di 2’yê îlona 2021’ê de balafirên şer ên Tirkiyeyê gundê Barê yê Şengalê bombebaran kirin.
 
* Di 7’ê kanûna 2021’ê de li navçeya Xanesorê ya Şengalê SÎHA’yên Tirkiyeyê li dijî wesayîtekê êrişek pêk anî. Di êrişê de Hevserokê Meclîsa Rêveber a Şengalê Merwan Bedel jiyana xwe ji dest da.
 
* Di 11’ê kanûna 2021’ê de balafirên şer ên Tirkiyeyê Meclîsa Gel a Xanesorê bombebaran kirin.
 
* Di 21’ê çileya 2022'yan de li herêma Geliyê Şîlo ya Şengalê di êrişa SÎHA’yên Tirkiyeyê de 2 endamên YBŞ’ê jiyana xwe ji dest dan û 2 jê jî birîndar bûn.
 
* Di 15'ê hezîrana 2022'yan de avahiya Meclîsa Gel a Sînûnê bi SÎHA'yan hedef hat girtin û qirtasiyeyek a li bazarê bû hedefa êrişên SÎHA'yan. Xwediyê dikanê Xidir Şivan Naso û neviyê wî Salih Xidir Naso jiyana xwe ji dest dan û 6 kes jî bi giranî birîndar bûn.
 
* Di 15’ê hezîrana 2022’yan de SÎHA'yên artêşa tirkî baregeha YBŞ'ê ya Şengalê bombebaran kirin û di êrişê de 6 endamên YBŞ'ê jiyana xwe ji dest dan.
 
* Di 29’ê tebaxa 2022’yan de SÎHA’yên Tirkiyeyê li gundê Behrewa yê Şengalê êrişî wesayîtekê kirin. Di êrişê de 2 kes birîndar bûn.
 
* Di 11’ê îlona 2022’yan de li gundê Behrewa yê Xanesorê ya Şengalê wesayîtek ji aliyê SÎHA’yên Tirkiyeyê ve 2 caran hat bombebarankirin.
 
* Di 23’yê îlona 2022’yan de SÎHA’yê êrîşî navenda bajaroka Til Izer a Şengalê kir. Di bomberdûmanê de malek xisar dît.
 
* Bajarokê Sinûnê yê Şengalê ji aliyê SÎHA'yên Tirkiyeyê ve 2 caran hat bombebarankirin.
 
 
 
 
 

Sernavên din

11:53 Rapora cîsmên teqîyayî: Malbata Dayan hat mexdûrkirin
11:52 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê dîsa serlêdan kirin
11:25 Ertak: Em ê li Şirnexê bi ruhê 2004’an biçin ser sindoqan
11:19 Bi hinceta îşareta serkeftinê peywîra wî ya hilbijartinê betal bû
11:02 Karkerên Agrobayê destkeftiya xwe ya ewil bi dest xist
10:57 Tiştên ku ji kantînê bi pereyên xwe kirîne hatine desteserkirin
10:33 Ji bo piştgiriya bi DEM Partiyê re li Şemrexê meş hat lidarxistin
10:22 Parêzerê Abdullah Ocalan: CPT ji saziyeke ku baweriyê dide derketî ye
09:43 DEM Partî ji bo Cîhanbeyliyê serferber bûye
09:07 Ebex wê hesabê 2019'an bipirse: Em ê bi DEM Partiyê re xwe bi rê ve bibin
09:06 DEM dê li Xinûsê bibe warê çareseriyê
09:05 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 123’yan de didome
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 156 roj nin agahî nayên girtin
09:03 Wêranşar li gel DEM Partiyê ye
09:02 Li dijî hilbijêrên sixte hilbijêrên livdar: Bi hezaran kesî serî li DEM Partiyê dan
09:01 Xizmên girtiyan: Hûn pêdiviyên wan pêşwazî bikin em jî dê pereyan neşînin!
09:00 ROJEVA 28’Ê ADARA 2024’AN
08:50 Li Girtîgeha Tîpa T a Xelatê êrişa provakatîf
08:49 Qesra Spî hewl dide Îsrarîlê ji bo hevdîtinan qaneh bike
27/03/2024
23:30 Li Agiriyê ciwanan bal kişand ser tecrîdê
21:53 Gergerlîoglû: Tu hêz nikare dengê 'Berxwedan jiyan e' bibire
21:49 Namzetên Mêrdînê li qadê ne: Em ê bi rêjeyeke zêde bi ser bikevin
21:37 Li Îzmîrê kuştina jinan hat şermezarkirin
20:35 Ji ber keyatiyê bi hev ketin: 4 jê giran 8 kes birîndar bûn
20:24 Polîsan nehişt EMEP'î biçin cem Emîne Şenyaşarê
19:54 Li Stenbolê gelek kes hatin binçavkirin
17:20 Turkdogan serdana TÎHV û ÎHD’ê kir
17:06 Zana çû serdana Nobeta Edaletê: Heke ne ji têkoşîna dayikan bûya dê zimanê me tune bûbûya
17:05 Hatîmogûllari: Me xwe bi hezaran kesan li qadê îspat kir
17:01 DEM Partî xebatên hilbijartinê didomîne: Em ê di 1’ê nîsanê de serkeftinê pîroz bikin
16:25 OHD’ê rapora xwe ya têkildarî girtîgehên Herêma Marmarayê eşkere kir
16:24 Hilbijêrên bitevger ji Mûglayê bi rê ketin
15:48 Şaredariyê 70 hezar lîre dan zêringirê ku ‘hewcehiya wî bi alîkariyê heye’!
15:42 Uçar: Ev hilbijartin di navbera kesên heqaret li Şêx Seîd kirin û neviyên Şêx Seîd de ye
15:26 Bersûcê Doza Hrant Dînk: Me agahiya cînayetê weke ku rojek piştî cînayetê girtibe rapor amade kir!
15:00 Bayindir li Qereyaziyê ye: Ev hilbijartin ji bo ziman û nasnameya kurdan referandûm e
14:58 Rewşa Yildiz a 75 salî aloz bû rakirin nexweşxaneyê
14:53 Li Qilebanê xebata belavkirina belavokan veguherî meşê
14:42 DEM Partiyê li Elkê perwerdeya ewlehiya sindoqan da
14:38 Şagirtên dibistanan birin mîtînga Erdogan
14:37 Rayedarê tirk: Daxwazeke Rûsyayê ya ji bo girtina êrişkaran tune bû
13:50 Baro û saziyên sivîl ji bo Îmraliyê bang li CPT’yê kirin: Ji bo çareseriyê gavê biavêjin
13:46 Li Çewligê bi tevlibûna hezaran kesan mitîng tê lidarxistin
13:42 Cezayê hucreyê dan 5 girtiyên ketine greva birçîbûnê
13:05 Rapora kesê pispor a Licikê: Xetere heye ku kîmyewiyên jehrî tevî Hewzaya Firatê bibin
12:14 YNK: PDK’ê li Kerkûkê bi Eniya Tirkmen re lihev kir û nirxên neteweyî firot
11:36 Bakirhan: Em li bin dara Rêya Sêyemîn bibin yek
11:23 Ji namzetên hevşaredariyê banga ‘xwedîderketina li sindoqan’
11:22 Di êrişên li ser sînor de 10 kolber birîndar bûn
10:38 Li Şirnex û Rihayê gelek kes hatin binçavkirin
10:24 Li bejahiya Hezroyê operasyona leşkerî û dorpêç
10:00 Parastvanên mafan: Girtina Yildiz binpêkirina mafê mirovan e
09:51 ‘Em ê her kesên ku xwe digihînin me em ê bibin ser sindoqan’
09:04 Êrişên DAIŞ'ê: Dixwaze vegere rewşa xwe ya beriya 2015'an
09:03 Girtiyên siyasî 122 roj in bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di greva birçîbûnê de ne
09:03 155 roj nin agahî ji rojnameger Silêman Ehmed nayên girtin
09:01 Malbatên Roboskê: Her raya ji AKP'ê re diçe dê wekî bombe li ser serê me bibare
09:01 Qeyûm navenda jinan salane bi hezar û 500 lîreyî da bi kirê
09:01 Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê şaredariyên neteweya demokratîk
09:00 Ji Egeyê bi hezaran hilbijêr ji bo qeyûman bişînin diçin bajarên xwe
09:00 AKP li Dîlovasiyê dest bi belavkirina bertîla hilbijartinê kiriye
09:00 ROJEVA 27'Ê ADARA 2024'AN
26/03/2024
23:59 Girtiyê nexweş piştî 30 salan ji girtîgehê derket
22:48 Li Hezexê şahiya gel
20:54 Nobeda Edaletê ya Emîne Şenyaşarê di roja 62'yan de ye
19:58 Karwana DEM Partiyê li gundên Silopiyayê geriya
19:37 Namzetên AKP'ê yên Amedê beramberî rayan kartên BÎM'ê belav dikin
18:46 'DEM wê li Rihayê, Riha jî wê pir li DEM'ê bê'
16:50 Dozger xwest Keskîn û Yarkan bên cezakirin
16:47 Zana: Ji bo paqijkirina mejiyan şaredarî girîng in
16:40 Demîrel ji doza “heqareta serokkomar” beraet kir
16:23 Di Nobeta Edaletê de peyama israra domandina têkoşînê hat dayîn
16:11 Têkildarî tundiya polîsan a li Colemêrgê pûşnûmepirs dan Meclisê
15:59 DEM Partiyê xwest ji bo girtiyên nexweş li Meclisê komîsyon bê avakirin
15:58 Zilamekî hewl da li Rihayê jinekê bikuje
15:52 DEM Partî li qadan e: Em ji bo îradeya xwe ji qeyûm bistînin tên
14:55 Ji bo Yildiz a ser sedyeyê biribûn girtîgehê serî li AYM’ê dan
14:42 516 kes û saziyan bi daxuyaniyekê piştgirî dan DEM Partiyê
14:41 Li Mêrdîna dîrokî dîwarê îstînadê hilweşiya
14:40 Biryara domandina rewşa girtî ya kameravan Akkaya hate dayîn
13:40 DEM Partiyê der barê Ahmet Saymadî de daxuyanî da
13:05 Sonuk: Em ê bersiva pêwîst di 31’ê Adarê de bidin kesên îradeya jinan nas nakin
12:33 Li girtîgaha Tîpa S a Kavakê cezayên disiplînê yên keyfî
11:56 Li Hatayê bager û baran: Konteyner di bin avê de man
11:56 Ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serlêdan hate kirin
11:36 ‘Qada Newrozê wêneyê serkeftina me ya 31'ê Adarê bû'
11:06 Li Parlamentoya Ingilistanê resepsiyona Newrozê hate dayîn
11:01 Ji bo azadiya Abdullah Ocalan 3 milyon îmze hatin komkirin
11:00 Li wargeha KYK’ê mirineke biguman
10:57 Bakirhan ji Erdogan re got: Muxatab milyonan kesên li qada Newrozê ne
10:46 Li kana madenê ya qaçax cînayeta kar
10:44 Roja Şanoyê ya Cîhanê: Lîstikvanên kurd li dijî qedexeyan têdikoşin
10:04 Li Qamûşan û Pazarcixê meyla gel li ser DEM Partiyê ye
10:02 Ji ber berfê li Bedlîs û Tetwanê navber dan perwerdeyê
09:42 Rojnamevan Drewş: PDK li Kurdistanê cerdevantiyê dike
09:21 Greva birçîbûnê ya bi daxwaza azadiya Abdullah Ocalan di roja 121’ê de didome
09:20 Ji rojnameger Silêman Ehmed 154 roj in agahî nayên girtin
09:02 Li Sêrtê coşa xebatên hilbijartinê: Di şevekê de 2 hezar û 300 malbat ziyaret kirin
09:01 DEM Partî li Bedlîsê lez da xebatan
09:01 Ciwanên Qilebanê: Em ê vê carê destûrê nedin AKP'ê