Temelli: Meclis komisyondan gelecek önerileri Ekim'de yasalaştıracak

ANKARA - Meclis'te kurulan komisyonun baş müzakereci olarak Abdullah Öcalan'ı dinlemesi gerektiğini ifade eden DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, Meclis'in komisyondan gelecek önerileri Ekim ayında yasalaştıracağını belirtti. 
 
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı'yla biçimlenen Barış ve Demokratik Toplum Süreci, Meclis'te bir komisyonun kurulmasıyla yeni bir aşamaya geçti. Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu adıyla kurulan ve Kürt sorunun çözümünde siyasi, yasal ve toplumsal zeminin hazırlamada kolaylaştırıcı rol üstlenmesi beklenen komisyonun çalışmalarına dair tartışmalar devam ediyor. Komisyonu Mezopotamya Ajansı'na (MA) değerlendiren Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili Sezai Temelli, komisyonun çalışma usul ve esaslarını içeren taslağı kabul etmesini , "Gömleği doğru ilikledi, devamı da gelecek" sözleriyle yorumladı. 
 
Abdullah Öcalan'ın olayları tarihsel temelli ele alması ile komisyonun tarihselliği arasında ilişki kuran Temelli, "Başkanın meselelere yaklaşımında tarihsel yöntem her zaman olagelmiştir. Dolayısıyla bu komisyonu işaret ederken de o tarihselliği bu komisyona taşımıştır. Diğer 28 isyanın belleği bir yerde durmaktadır. Tüm o tarih boyunca Erzurum Kongresi'nden Birinci Meclis'e, 1921 Anayasası'ndan 1922'ye, bütün o tarihi gelişmeleri dikkate alan, değerlendiren, doğru yere oturtan bir yöntemi var. Zaten bu komisyonu işaret ederken bu komisyonun bu bellekten kopuk olarak günlük siyasetin içerisine sıkışmış, böyle palyatif bir anlayışla değil; tam da bu tarihselliği içselleştirmiş bir yerden, gerçek anlamda Kürt sorununun demokratik çözümü için adım atmasını öneriyordu. Umarım bu duygularla hareket edilir" dedi.
 
'YASAL STATÜ KAZANACAĞINA İNANIYORUM'
 
Komisyonda Meclis'te temsil edilen her partiden katılım olmasının önemli olduğunu ve bunu desteklediklerini dile getiren Temelli, "Komisyonun bir şekilde yola çıkması önemli. Tabii, biz yasa ile kurulmasının daha önemli olduğunu düşünüyorduk. Ancak inanıyorum ki eninde sonunda yasal kapsama, yasal düzenlemeye ulaşacaktır. Çünkü yasa yapma, kanun teklifi yapma gibi bir misyon kendine biçiyorsa o zaman yasa yapma iradesine sahip bir komisyonun yasal olması kadar önemli bir adım olmaz. İnanıyorum ki birkaç ay sonra yasal bir muhtevaya da kavuşur" diye konuştu. 
 
'EKİM'E DOĞRU YASALAŞACAK'
 
Komisyonun sadece "silah bırakmayla" ilgili düzenleme ve tartışmalara girmemesini, rasyonel davranması beklediklerini vurgulayan Temelli, "Ortadoğu halklarının geleceğini, Kürt ve Türk halkının geleceğini ve diğer halkların geleceğini düşünmeli. Bu duyarlılıkla hareket etmeli" dedi. 
 
Yaşanan gelişmelerin çok ciddi riskler barındırdığına dikkati çeken Temelli, "Dolayısıyla bu risklerin altı devamla çizildi. Bunun altı özellikle Başkan tarafından çizildi. Şimdi komisyon da bunun farkındalığıyla devam etmeli. Tabii her şeyi komisyonun içine boca edip her şeyi böyle mucizeye bir şekilde beklemiyoruz. Yeter ki doğru bir güzergahta ilerleyebilsin. Yeter ki doğru bir program çıkartabilsin ve bunu hayata geçirebilmek için gerçekten samimi ciddi davranabilsin. Meclis de zaten komisyondan gelecek önerileri Ekim ayı itibarıyla yasallaştırmaya başlayacaktır diye düşünüyoruz" diye belirtti. 
 
'TÖRENDE ÖZNE OLMAYA DAİR BİR ANLAM VARDI'
 
Barış ve Demokratik Toplum Grubu'nun silahsızlanma töreninin çok önemli bir adım olarak niteleyen Temelli, bu adımı, "Çok anlam yüklü, sembolik tarafı da çok güçlü, duygusal tarafı da çok güçlü bir eylemdi" sözleriyle tanımladı. 
 
Silahsızlanma törenine katılanların "demokratik siyasete katılma için yasal düzenlemeler yapılması" yönündeki konuşmalarına değinen Temelli, "Bu komisyon bunu görmeli. Salt silah bırakmaya indirgeyen değil, silah bırakanların hem hukuki hakları hem siyasal haklarını gözeten, cezaevinde olanların, sürgünde olanların, bu meseleden dolayı mağdur olanların hukuki ve siyasi haklarını sağlayacak yönde meseleye yaklaşması lazım. Bakın bu basitte indirgenecek bir şey değil. Hatta amiyane tabirle kimsenin bu işi sulandırmaya da hakkı yok" şeklinde konuştu. 
 
KOMİSYON MESELEYİ ÖCALAN'DAN DİNLEMELİ 
 
Kürt sorunun zor ve karmaşık bir sorun olduğunu, ancak Abdullah Öcalan'ın bir yol haritası hazırladığını, bu nedenle kurulan komisyonun en başta Abdullah Öcalan'ı ziyaret etmesi ve birinci ağızdan dinlemesi gerektiğinin altını çizdi. Temelli, şöyle devam etti: "O yüzden komisyon bir an önce meseleyi Öcalan'dan dinlemesi, Başkan'la bunun istişaresini yapması, bunu komisyonuna getirip tartışması ve gerçekten bir program çıkartması çok önemli. Sayın Öcalan baş müzakerecidir. Şimdi baş müzakerecinin müdahil olmadığı içinde olmadığı sözünü kurmadığı bir komisyon çalışması ne kadar anlamlı olur? O yüzden de komisyon bence öncelikle baş müzakereci Sayın Öcalan'la istişarelere başlaması lazım, görüşmelere başlaması lazım. Bu etkileşimin, bu iletişimin büyük öneme sahibi olduğunu düşünüyoruz."
 
'ÖRGÜT İLE DİYALOG KURULMALI'
 
Sorunun çözümü için pek çok yasal düzenleye ihtiyaç olacağının altını çizen Temelli, bu yönde atılacak adımların da yeni kapılar aralayacağını vurgulayarak, şunları söyledi: "Yıllardır bu sürecin içinde olan bir örgütten bahsediyoruz. Dolayısıyla da örgüt gerçekliğinin çok iyi anlaşılması lazım. Dolayısıyla 'Silah bıraktın gel' böyle bir şey değil. Karşınızda devasa bir örgüt var. Yaklaşık 47 yıldır bu mücadele var. 47 yıl boyunca bir çatışma dönemi yaşanmış. Bir savaş dönemi yaşanmış. Şimdi bu savaştan bir çıkıyorsunuz. Dolayısıyla halkın aklında, hem gerideki bu 47 yılın muhasebesi var, hakikatleri var hem de buradan çıktıktan sonra ne olacağına dair soru işaretleri var. Bütün bunlara yanıt üretmeniz lazım. Bütün bunları üretebileceğiniz en sahici, en önemli yanıtları yine örgütle, diyalogla gerçekleştirebilirsiniz."
 
'TOPLUM İLE İSTİŞARE YAPILMALI'
 
Bu çatışma dönemi boyunca toplumun büyük bir bölümün de etkilendiğini hatırlatan Temelli, sözlerini şöyle sürdürdü: "Diyalog kanalları, istişare kanalları, toplumla buluşmaları, birçok alanla ortaklaşmaları büyük önem taşıyor. Önümüzde çok iş var, yapılacak çok iş var. İyi bir yol haritası, iyi bir planlama, iyi bir çalışma programı bizi bekliyor. Muhakkak bunları üretmeliyiz. Başkanın stratejisi, yaklaşımını içselleştirmiş bir partiyiz. Bunun gerçek anlamda Ortadoğu ve Türkiye halkları için bir çıkış yolu olduğunu biliyoruz, buna inanıyoruz. Herkesi buna ikna etmeye çalışıyoruz. Neden? Çünkü bu hepimiz için iyi olandır. Hepimiz için iyi olan da mutlaka buluşabiliriz. Çünkü burada herhangi bir grubun çıkarı, herhangi bir yapının üstünlüğü değil, ortak geleceğimiz ve hepimiz için kabul edebileceğimiz çözümler var. Başkanın meseleye yaklaşımı bugüne kadar alışılagelmiş siyasi kodlarla değil, hepsini aşan bir noktadadır." 
 
'BAŞKANIN ÇALIŞMA VE YAŞAM KOŞULLARI İYİLEŞTİRİLMELİ'
 
Çözüme doğru giderken herkesin diline dikkat etmesi gerektiğini belirten Temelli, şunları dile getirdi: "Komisyondaki herkes artık o nefret söylemi ya da onu çağrıştıracak bir dilden, kalıplaşmış anlayışlardan, ötekileştiren,  dışlayan anlayıştan uzak; kapsayan, buluşturan, ortak bir dili üretme anlayışıyla hareket etmelidir. İkincisi yolu doğru planlamak gerekir. Bu anlamda ilk elden hangi yasalar çıkmalı? Mesela herkes dönüp baktığında şimdi bir barış sürecine geçiyorsak, çatışmanın sonlanmasından bahsediyorsak, bir daha çatışma olasılığını ortadan kaldıracak, bir daha çatışma olasılığını engelleyecek adımlarla başlamak gerekiyor. Bu nedir? Bu her şeyden önce toplumsal barışı nasıl sağlarız? İmralı'dan başlayacağız tabii ki. Başkanın çalışma koşulları, sürece katılımı,  yaşam koşulları, bunların iyileştirilmesi önemli. Çünkü baş müzakerecimiz. Çatışan taraflar var. Bir taraf sürekli kriminal olarak yapılandırılır. Bu kriminal olma halinden çıkarmak lazım."
 
'İNANIYORUM Kİ KISA SÜREDE GÖRÜŞECEKTİR'
 
Temelli, komisyonun Abdullah Öcalan'ı ziyaret etmesi gerektiğini söyledi. Temelli, "Çok çok olumlu bir etki yaratır. Parça parça heyetler şeklinde gidebilir. Kendisiyle beraber siyaset üretmek istiyoruz. Bu anlamıyla önemli. Ama  bence komisyon da bunu ihmal etmeyecektir. En kısa zamanda inanıyorum ki bir heyet komisyon adına başkanla görüşecektir" dedi.
 
MA / Mehmet Aslan - Selman Güzelyüz 
 
 
 

Diğer başlıklar

12/08/2025
13:00 Özgür Özel’den komisyon açıklaması
12:15 Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne 'rüşvet' operasyonu: 17 gözaltı
12:13 Sudan’da mülteci kampına saldırı: 40 ölü 19 yaralı
11:42 Metin Arslan için kurulan taziyeye kitlesel yürüyüş
11:23 Manisa'da yangın ikinci gününde
11:18 Nûreddîn Sofî Qamişlo’da toprağa verilecek
10:28 ÖHD’den cenaze töreni ve taziyeye dönük saldırılara tepki
09:44 Minbic yine işgal altında: DAİŞ zihniyetiyle farkları yok
09:35 Aram yayınevinden 5 yeni kitap çıktı
09:31 Altıparmak: Akın Öztürk’ün Roboskî itirafı takip edilmeli
09:07 ÖHD Ankara Şube Eşbaşkanı Sidar: Komisyon meseleyi Öcalan’dan dinlemeli
09:07 Elektronik kelepçe takılan gazeteci: Denetim değil cezalandırma
09:05 ‘Kürt sorunu çözülmedikçe kadın kazanımları güvende değil’
09:04 Licêliler: Talana izin vermeyeceğiz
09:03 'Sohbet’ için emniyete çağırıldı reddedince tehdit edildi
09:03 Barış Anneleri: Öcalan ile görüşmek istiyoruz
09:00 12 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
07:40 İBB'ye yeni operasyon: 14 kişi hakkında gözaltı kararı
07:34 Çiğdem Kılıçgün Uçar: Kürt sorunu tüm sorunların kaynağı, herkes sorumluluk almalı
11/08/2025
23:05 X , Grok'un hesabını kısa bir süreliğine askıya aldı
21:15 Trump, Washington’da 'kamu güvenliği acil durumu' ilan etti
20:59 Suriye geçiş hükümeti, Siweyda’ya elektriğin ulaşmasını engelliyor
20:31 Irak’ta 81 kişinin seçim adaylıkları iptal edildi
20:23 Balıkesir'de art arda üç deprem
20:18 Wan’da kayyım yönetimine karşı 223 işçinin direnişi sürüyor
19:29 Mêrdîn Büyükşehir Belediye Meclisi kayyım gündemiyle toplandı
18:59 Erdoğan: Süreci ziyan etmenin vebali ağırdır
18:47 MEB önünde siyah çelenkli eylem
18:17 Kadınlar Wan’da yürüdü: Öz savunma temel hakkımız ve örgütlülüğümüzdür
17:49 Zeydan: Kayyımın yetkilendirdiği şef, sel bölgesine 67 saat sonra makine gönderdi
17:17 Irak-İran arasında 'sınır güvenliği' anlaşması
16:53 Cumhurbaşkanlığı kabine toplantısı başladı
16:48 Bahçeli: Komisyon vasıtasıyla sis bulutları dağıtılacak
16:43 Komisyona seçilen üç yeni üyenin ismi Meclis Başkanlığı’na bildirildi
16:41 Yüzlerce kişi Tünç'ün taziyesine yürüdü
16:17 Suya kapılan bir çocuk hayatını kaybetti
16:04 Belediye barınağında köpeklere şiddet
16:04 Beluc kadınların kayıplar eylemi 27’nci gününde
15:34 Gazeteci Deniz anısına düzenlenen sergi sona erdi
15:26 Mersin’de Kürt aileye ırkçı saldırı
14:59 Sındırgı’da artçı depremler sürüyor
14:24 Kadın katliamlarına karşı yürüyüş: Mücadele en güçlü savunmadır
13:39 DEM Parti husumetli aileleri barıştırdı
13:38 İHD: Kürt işçilere dönük saldırının failleri yargılansın
12:54 İHD Kürdistan kentlerindeki 6 aylık hak ihlalleri raporunu açıkladı
12:44 Çalışanların yüzde 49'u tüm sendikaları sözleşme masasında istiyor
12:37 Sındırgı'da hasar tespit çalışmaları başladı
12:09 Taziye evlerini ablukaya alan polis camileri ibadete kapattı
11:47 Komisyon için 3 yeni isim belirlenecek
10:15 Avustralya Filistin'i resmen tanıyacağını açıkladı
10:11 Barış yürüyüşçüsü Aktaş'ı anlattı: Mücadelesi bugünlere getirdi
10:07 HPG Metin Arslan ve Nûreddîn Sofî'nin yaşamını yitirdiğini açıkladı
09:14 Zap, Metîna, Avaşîn’e saldırı: Provokasyon politikası terk edilmelidir
09:12 Ermenistan'ın egemenliği riske atıldı: Demografik durumu değiştirebilir
09:09 On Gözlü Köprü’de ‘yapılaşma’ alarmı: Kolektif akılla çözüm geliştirilmeli
09:08 Okullarda ‘kayıt’ parası skandalı: Eskişehir’de 80 bini buluyor
09:06 Taziyelerin engellenmesine tepki: Dinen de hukuken de suçtur
09:04 Deprem ve heyelan bölgesinde maden araması
09:03 Doğa talanının yeni adresi: Bertûl Vadisi
09:00 11 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:37 Balıkesir’de bir deprem daha
10/08/2025
23:57 Yerlikaya: Depremde 29 kişi yaralandı
23:49 Balıkesir'de fabrika yangınında iki işçi hayatını kaybetti
23:37 Balıkesir depreminde bir kişi hayatını kaybetti
22:57 Wan’ın iki ilçesinde sel: Kayyım yönetimi önlem almadı
22:50 Qoser'de on binler şölende buluştu: İmralı kapılarını açın!
22:12 Memişoğlu: Balıkesir'deki depremde 4 kişi yaralandı
22:10 Balıkesir depreminde de hatlar kilitlendi
22:06 Erdoğan'dan deprem sonrası açıklama
21:59 Riha ve Adana'da halk şöleni: Yasal düzenlemeler yapılana kadar mücadele sürecek
20:49 İzmir’de Özgür Kültür Sanat Derneği açıldı
20:38 DEM Parti'den deprem açıklaması: Geç olmadan harekete geçmeliyiz
20:13 Balıkesir'de 6.1 ve 4 büyüklüğünde deprem: Bazı binalar yıkıldı
20:10 Polis engelini tanımayan kitle, Ferhat Tünç'ü memleketinde toprağa verdi
19:57 Wan’da yürüyüşe çağrı
19:53 Beluc kadınların eylemine saldırı
19:50 Adana’nın iki mahallesi günlerdir elektriksiz
18:44 Emine Ocak için Bern'de kitlesel anma
17:35 İran'dan Ermenistan-Azerbaycan anlaşmasına itiraz
16:44 Sıcaklar 17 kenti vurdu
16:22 Rakka'da 'Kadınların örgütlenmesiyle toplum birleşir' kampanyası
16:06 Pakistan’da gözaltına alınan öğrenciden 25 gündür haber yok
15:35 Peri Vadisi’ndeki jeotermale karşı yürüyüşlü protesto
15:11 Ekin Wan anıldı: Mücadelesi yolumuzu aydınlatıyor
15:10 Gençlerden çalıştay: Demokratik toplum manifestosu özgürlüğün perspektifini sunuyor
14:43 Beluc kadınlar eylemde: Soykırımı ifşa ediyoruz
13:13 Anamur'da orman yangını
13:12 Bahçeli: Süreç çalışmalarının yılsonuna kadar tamamlanması bekleniyor
12:28 Samandağ'da provakasyon uyarısı: Barış ve kardeşlik kültürünü hakim kılalım
12:26 Wan’daki yangında 4 dükkan yandı
12:04 Beritan Aktaş’ın taziyesine ziyaret
11:52 CPT: Türkiye Temmuz ayında 18 saldırı gerçekleştirdi
11:06 Bağcılar'da 13 katlı binada yangın
10:40 İran’da polis merkezine silahlı saldırı
10:14 Brezilya’da kaza: 11 ölü 45 yaralı
09:56 Erkek şiddeti: İki kadın katledildi
09:50 Jin derginin 128’inci sayısı yayında
09:11 'Mezarlıklar onarılarak ailelerin ziyaretlerine açılmalı'
09:10 Peri Vadisi’nde jeotermal: Amaç yeniden göçertmek
09:10 Sêwereg’in mahalleleri elektriksiz ve susuz: İlgilenen yok
09:09 Ferda Fahrioğlu: STÖ’ler proaktif olarak barış mücadelesinde yer almalı
09:06 'Kürt sorunun çözümünde ısrarcılarsa umut hakkını uygulamalılar'
09:05 'Barış süreci'nin gölgesinde Kürdistan’da ekokırım
09:03 Prof. Dr. Çoban: Yıkımın durması için sömürü düzeni sonlanmalı
09:01 DEM Parti ‘Yeşil Agirî’ inşa ediyor
09:00 Ağız içi aramayı reddeden tutsak darp edildi
09:00 10 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:45 Av. Rezan Epözdemir gözaltına alındı
09/08/2025
22:50 Vali 'kesim durduruldu' demişti, yeni görüntüler çıktı
22:29 On binler şölenlerde bir araya geldi: Devlet de bir an önce adım atsın
21:35 Aram Tigran Amed ve İstanbul'da anıldı
21:04 İstanbul'da 'barış için insan zinciri' eylemi
20:51 Karayılan: Meclis Komisyonu’na önemli rol düşüyor, Önder Apo’ya başvurmalı
19:06 Gazeteci Hüseyin Deniz mezarı başında anıldı
18:44 PKK'li Turan'ın taziyesine ziyaret
18:25 Dêrazor'da saldırı: 1'i çocuk 4 yaralı
17:35 Eskişehir'de yaban hayvanı avı ihalesine tepki
16:40 Amedspor Mbaye Diagne ile prensip anlaşmasına vardı
15:48 Hakim tahliye ertelemeyi iptal etti, Kurul süreyi uzatarak yanıt verdi
15:17 JİTEM'in katlettiği gazeteci Deniz anısına seramik sergisi açıldı
15:13 Balıkesir'de yangın: 10 dönüm yandı
14:38 HPG'li Welat Hazır'ın taziyesine kitlesel ziyaret
14:36 3 hasta tutsak için hayati risk uyarısı
14:24 İran İnsan Hakları Örgütü: Qerçek Cezaevi’nde tutsaklara işkence yapılıyor
13:32 ‘Komisyon zorla kaybettirilenlerin akıbetini ortaya çıkarsın’
13:23 Cumartesi Anneleri gazeteci Ferhat Tepe için adalet istedi
13:21 Fidan ile Sisi görüştü
13:21 Çanakkale’deki yangınlar kontrol altına alındı
12:44 Husilerden İsrail’e hava saldırısı
12:05 Samandağ’da trafik kazası sonrası tehlikeli gerilim
11:40 Şam hükümeti Paris’teki görüşmelerden çekildi
11:10 Trump ve Putin Alaska’da bir araya gelecek
11:07 Amed’de çalıştay: Barışın tuğlasını birlikte örmeliyiz
10:12 CHP Genel Başkan yardımcısı: Komisyon tarihi bir fırsat, toplum aktif destek vermeli
09:56 Peköz: Öcalan'ın Kuzey ve Doğu Suriye'den taviz vermeyeceği açıktır
09:51 Murad Mıhçı: Keşke 1915 öncesinde de böyle bir lider olsaydı
09:47 Muğla'da kadına saldırı
09:19 3 cezaevinde 2 yılda 56 infaz erteleme, 16 infaz yakma
09:18 Sürecin ‘öznesi’ olan cezaevlerinde Kürtçe düşmanlığı
09:16 İki tutsağa ‘su bidonundan halter yaptı’ cezası
09:10 Bakanlık orman kıyımındaki sorumluğunu kabul etmedi
09:08 Wan ve Gimgim sokakları: Anayasal güvence istiyoruz
09:07 Mêrdîn'de kayyım satışa başladı: 22 taşınmaz satılığa çıkarıldı
09:04 33 yıldır aydınlatılmayan cinayet: Bıraktığı gelenek sürüyor
09:03 Muş'ta kuruluşunu ilan eden DEM Parti Kadın Meclisi çalışmalarına başladı
09:02 Ekolojik talan Şirnex'in su kaynaklarını kuruttu
09:00 09 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:58 Peyas Belediyesi'nden kadın cinayetlerine karşı eylem planı
08:45 Temel: Öcalan’ın koşulları değişmeden süreç sağlıklı ilerlemez
08/08/2025
23:27 Beyaz Saray'da Trump-Aliyev-Paşinyan zirvesi