Temelli: Meclis komisyondan gelecek önerileri Ekim'de yasalaştıracak

ANKARA - Meclis'te kurulan komisyonun baş müzakereci olarak Abdullah Öcalan'ı dinlemesi gerektiğini ifade eden DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, Meclis'in komisyondan gelecek önerileri Ekim ayında yasalaştıracağını belirtti. 
 
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı'yla biçimlenen Barış ve Demokratik Toplum Süreci, Meclis'te bir komisyonun kurulmasıyla yeni bir aşamaya geçti. Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu adıyla kurulan ve Kürt sorunun çözümünde siyasi, yasal ve toplumsal zeminin hazırlamada kolaylaştırıcı rol üstlenmesi beklenen komisyonun çalışmalarına dair tartışmalar devam ediyor. Komisyonu Mezopotamya Ajansı'na (MA) değerlendiren Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili Sezai Temelli, komisyonun çalışma usul ve esaslarını içeren taslağı kabul etmesini , "Gömleği doğru ilikledi, devamı da gelecek" sözleriyle yorumladı. 
 
Abdullah Öcalan'ın olayları tarihsel temelli ele alması ile komisyonun tarihselliği arasında ilişki kuran Temelli, "Başkanın meselelere yaklaşımında tarihsel yöntem her zaman olagelmiştir. Dolayısıyla bu komisyonu işaret ederken de o tarihselliği bu komisyona taşımıştır. Diğer 28 isyanın belleği bir yerde durmaktadır. Tüm o tarih boyunca Erzurum Kongresi'nden Birinci Meclis'e, 1921 Anayasası'ndan 1922'ye, bütün o tarihi gelişmeleri dikkate alan, değerlendiren, doğru yere oturtan bir yöntemi var. Zaten bu komisyonu işaret ederken bu komisyonun bu bellekten kopuk olarak günlük siyasetin içerisine sıkışmış, böyle palyatif bir anlayışla değil; tam da bu tarihselliği içselleştirmiş bir yerden, gerçek anlamda Kürt sorununun demokratik çözümü için adım atmasını öneriyordu. Umarım bu duygularla hareket edilir" dedi.
 
'YASAL STATÜ KAZANACAĞINA İNANIYORUM'
 
Komisyonda Meclis'te temsil edilen her partiden katılım olmasının önemli olduğunu ve bunu desteklediklerini dile getiren Temelli, "Komisyonun bir şekilde yola çıkması önemli. Tabii, biz yasa ile kurulmasının daha önemli olduğunu düşünüyorduk. Ancak inanıyorum ki eninde sonunda yasal kapsama, yasal düzenlemeye ulaşacaktır. Çünkü yasa yapma, kanun teklifi yapma gibi bir misyon kendine biçiyorsa o zaman yasa yapma iradesine sahip bir komisyonun yasal olması kadar önemli bir adım olmaz. İnanıyorum ki birkaç ay sonra yasal bir muhtevaya da kavuşur" diye konuştu. 
 
'EKİM'E DOĞRU YASALAŞACAK'
 
Komisyonun sadece "silah bırakmayla" ilgili düzenleme ve tartışmalara girmemesini, rasyonel davranması beklediklerini vurgulayan Temelli, "Ortadoğu halklarının geleceğini, Kürt ve Türk halkının geleceğini ve diğer halkların geleceğini düşünmeli. Bu duyarlılıkla hareket etmeli" dedi. 
 
Yaşanan gelişmelerin çok ciddi riskler barındırdığına dikkati çeken Temelli, "Dolayısıyla bu risklerin altı devamla çizildi. Bunun altı özellikle Başkan tarafından çizildi. Şimdi komisyon da bunun farkındalığıyla devam etmeli. Tabii her şeyi komisyonun içine boca edip her şeyi böyle mucizeye bir şekilde beklemiyoruz. Yeter ki doğru bir güzergahta ilerleyebilsin. Yeter ki doğru bir program çıkartabilsin ve bunu hayata geçirebilmek için gerçekten samimi ciddi davranabilsin. Meclis de zaten komisyondan gelecek önerileri Ekim ayı itibarıyla yasallaştırmaya başlayacaktır diye düşünüyoruz" diye belirtti. 
 
'TÖRENDE ÖZNE OLMAYA DAİR BİR ANLAM VARDI'
 
Barış ve Demokratik Toplum Grubu'nun silahsızlanma töreninin çok önemli bir adım olarak niteleyen Temelli, bu adımı, "Çok anlam yüklü, sembolik tarafı da çok güçlü, duygusal tarafı da çok güçlü bir eylemdi" sözleriyle tanımladı. 
 
Silahsızlanma törenine katılanların "demokratik siyasete katılma için yasal düzenlemeler yapılması" yönündeki konuşmalarına değinen Temelli, "Bu komisyon bunu görmeli. Salt silah bırakmaya indirgeyen değil, silah bırakanların hem hukuki hakları hem siyasal haklarını gözeten, cezaevinde olanların, sürgünde olanların, bu meseleden dolayı mağdur olanların hukuki ve siyasi haklarını sağlayacak yönde meseleye yaklaşması lazım. Bakın bu basitte indirgenecek bir şey değil. Hatta amiyane tabirle kimsenin bu işi sulandırmaya da hakkı yok" şeklinde konuştu. 
 
KOMİSYON MESELEYİ ÖCALAN'DAN DİNLEMELİ 
 
Kürt sorunun zor ve karmaşık bir sorun olduğunu, ancak Abdullah Öcalan'ın bir yol haritası hazırladığını, bu nedenle kurulan komisyonun en başta Abdullah Öcalan'ı ziyaret etmesi ve birinci ağızdan dinlemesi gerektiğinin altını çizdi. Temelli, şöyle devam etti: "O yüzden komisyon bir an önce meseleyi Öcalan'dan dinlemesi, Başkan'la bunun istişaresini yapması, bunu komisyonuna getirip tartışması ve gerçekten bir program çıkartması çok önemli. Sayın Öcalan baş müzakerecidir. Şimdi baş müzakerecinin müdahil olmadığı içinde olmadığı sözünü kurmadığı bir komisyon çalışması ne kadar anlamlı olur? O yüzden de komisyon bence öncelikle baş müzakereci Sayın Öcalan'la istişarelere başlaması lazım, görüşmelere başlaması lazım. Bu etkileşimin, bu iletişimin büyük öneme sahibi olduğunu düşünüyoruz."
 
'ÖRGÜT İLE DİYALOG KURULMALI'
 
Sorunun çözümü için pek çok yasal düzenleye ihtiyaç olacağının altını çizen Temelli, bu yönde atılacak adımların da yeni kapılar aralayacağını vurgulayarak, şunları söyledi: "Yıllardır bu sürecin içinde olan bir örgütten bahsediyoruz. Dolayısıyla da örgüt gerçekliğinin çok iyi anlaşılması lazım. Dolayısıyla 'Silah bıraktın gel' böyle bir şey değil. Karşınızda devasa bir örgüt var. Yaklaşık 47 yıldır bu mücadele var. 47 yıl boyunca bir çatışma dönemi yaşanmış. Bir savaş dönemi yaşanmış. Şimdi bu savaştan bir çıkıyorsunuz. Dolayısıyla halkın aklında, hem gerideki bu 47 yılın muhasebesi var, hakikatleri var hem de buradan çıktıktan sonra ne olacağına dair soru işaretleri var. Bütün bunlara yanıt üretmeniz lazım. Bütün bunları üretebileceğiniz en sahici, en önemli yanıtları yine örgütle, diyalogla gerçekleştirebilirsiniz."
 
'TOPLUM İLE İSTİŞARE YAPILMALI'
 
Bu çatışma dönemi boyunca toplumun büyük bir bölümün de etkilendiğini hatırlatan Temelli, sözlerini şöyle sürdürdü: "Diyalog kanalları, istişare kanalları, toplumla buluşmaları, birçok alanla ortaklaşmaları büyük önem taşıyor. Önümüzde çok iş var, yapılacak çok iş var. İyi bir yol haritası, iyi bir planlama, iyi bir çalışma programı bizi bekliyor. Muhakkak bunları üretmeliyiz. Başkanın stratejisi, yaklaşımını içselleştirmiş bir partiyiz. Bunun gerçek anlamda Ortadoğu ve Türkiye halkları için bir çıkış yolu olduğunu biliyoruz, buna inanıyoruz. Herkesi buna ikna etmeye çalışıyoruz. Neden? Çünkü bu hepimiz için iyi olandır. Hepimiz için iyi olan da mutlaka buluşabiliriz. Çünkü burada herhangi bir grubun çıkarı, herhangi bir yapının üstünlüğü değil, ortak geleceğimiz ve hepimiz için kabul edebileceğimiz çözümler var. Başkanın meseleye yaklaşımı bugüne kadar alışılagelmiş siyasi kodlarla değil, hepsini aşan bir noktadadır." 
 
'BAŞKANIN ÇALIŞMA VE YAŞAM KOŞULLARI İYİLEŞTİRİLMELİ'
 
Çözüme doğru giderken herkesin diline dikkat etmesi gerektiğini belirten Temelli, şunları dile getirdi: "Komisyondaki herkes artık o nefret söylemi ya da onu çağrıştıracak bir dilden, kalıplaşmış anlayışlardan, ötekileştiren,  dışlayan anlayıştan uzak; kapsayan, buluşturan, ortak bir dili üretme anlayışıyla hareket etmelidir. İkincisi yolu doğru planlamak gerekir. Bu anlamda ilk elden hangi yasalar çıkmalı? Mesela herkes dönüp baktığında şimdi bir barış sürecine geçiyorsak, çatışmanın sonlanmasından bahsediyorsak, bir daha çatışma olasılığını ortadan kaldıracak, bir daha çatışma olasılığını engelleyecek adımlarla başlamak gerekiyor. Bu nedir? Bu her şeyden önce toplumsal barışı nasıl sağlarız? İmralı'dan başlayacağız tabii ki. Başkanın çalışma koşulları, sürece katılımı,  yaşam koşulları, bunların iyileştirilmesi önemli. Çünkü baş müzakerecimiz. Çatışan taraflar var. Bir taraf sürekli kriminal olarak yapılandırılır. Bu kriminal olma halinden çıkarmak lazım."
 
'İNANIYORUM Kİ KISA SÜREDE GÖRÜŞECEKTİR'
 
Temelli, komisyonun Abdullah Öcalan'ı ziyaret etmesi gerektiğini söyledi. Temelli, "Çok çok olumlu bir etki yaratır. Parça parça heyetler şeklinde gidebilir. Kendisiyle beraber siyaset üretmek istiyoruz. Bu anlamıyla önemli. Ama  bence komisyon da bunu ihmal etmeyecektir. En kısa zamanda inanıyorum ki bir heyet komisyon adına başkanla görüşecektir" dedi.
 
MA / Mehmet Aslan - Selman Güzelyüz 
 
 
 

Diğer başlıklar

08/12/2025
23:14 Hesekê'de Orkêş Müzik Festivali başladı
22:49 Wan'da oteldeki yangın kontrol altına alındı
22:05 KESK’ten 30’uncu yıl etkinlikleri
22:03 Öğrencilerden Eskişehir Kurdî Topluluğu'na destek
22:00 Amed'de festival ikinci gününde: Hafızaya kazınan konular beyaz perdede
21:46 Wan'da otel yangını
20:59 DEM Parti'den Selvi'ye: Süreci sabote edenleri başka yerde ara
20:46 Özel'den 'Suriye Kürtleri' mesajı: Huzur içinde olmaları Türkiye’ye güvencedir
19:50 Bahis soruşturması: Kaptan ve futbolcular hakkında tutuklama talebi
19:13 Bahçeli'den eş genel başkanlara 'tebrik'
19:01 AB'den iltica başvurusu reddedilenler hakkında yeni kararlar
18:11 DEM Partililerden 'bütçe' çağrısı
17:56 Japonya’da 7.2 büyüklüğünde deprem: Tsunami uyarısı yapıldı
17:50 Bakırhan'dan 'yerel yönetim' çağrısı: Mahalledeki sorunu Ankara'da çözemezsiniz
17:20 Tülay Hatimoğulları: Suriye'nin tek çaresi adem-i merkeziyetçiliktir
17:20 Gazze'ye saldırılarda 5 kişi daha hayatını kaybetti
16:19 DEM Parti’den bütçeye şerh: Sürece duyarsız bir şekilde hazırlanmıştır
16:03 ‘Büyüyen sadece yoksulluk, sefalet ve açlıktır’
16:02 Tutsaklara 'Mahabad' ve 'Kürdistan' cezası
15:32 Gazeteci Aykol'un tedavisi devam ediyor
14:46 ‘Sağlık emekçileri yalnız değildir’
14:46 Elkê'de yol kiralanan iş makinesi ile açtırıldı
14:20 Pirsûs'ta şüpheli kadın ölümü
13:46 Antalya’da 5.2 büyüklüğünde deprem
13:42 Belediyeden On Gözlü Köprü açıklaması
13:18 Kurtulmuş'tan süreç açıklaması: Bu bir devlet projesidir
13:11 EMEP 'halktan yana bir bütçe' için 15 acil düzenleme önerdi
13:10 'Çözüm süreci'ni bitiren olayda polisin parmak izi dosyaya eklendi
11:51 Kağanarslan: Abdullah Öcalan'ın sosyalizm tartışmasındaki fikirleri ufuk açıcı
11:17 İzBB işçileri 'emekleri' için çıplak ayaklarla yürüdü
11:12 Prof. Norman Paech: Ulus-devlet geleceğin modeli değildir
11:05 Elkê'de heyelan: Karayolları kiralık iş makinesi arıyor!
11:02 Abdullah Öcalan’ın ışığı 11 bin kilometrelik yolları arşınlattı
10:55 Veysi Aktaş'tan eleştirilere yanıt: Türkiye solunun kendini yenilemesine ihtiyaç var
09:57 JINNEWS’in Kasım ayı şiddet çetelesi: 23 kadın ve 3 çocuk katledildi
09:23 ‘Uyuşturucu ve fuhuşa karşı birlikte çözüm bulabiliriz’
09:18 Sri Lanka’da afet: 627 ölü
09:15 Hasta tutsak raporu: Çelişki, eksik tanı, yer verilmeyen hastalıklar
09:14 Akademisyen Orhan: Pozitif barış inşası için entegrasyon yasaları yapılmalı
09:12 Mele Dunayserî: Müzakerede koşullar eşit olmalı
09:10 ‘MESEM’ler eğitim değil sömürü yerleri’
09:02 'Kapitalizm büyüme hırsıyla su kaynaklarını yok ediyor'
09:00 'DAİŞ emiri' Hemo'nun hikayesi
09:00 08 ARALIK 2025 GÜNDEMİ
08:01 Çok sayıda kent için sağanak ve kuvvetli rüzgar uyarısı
07/12/2025
23:48 Muğla'da 11 mahalle karantinaya alındı
22:55 Wan'da 4.6 büyüklüğünde deprem
21:32 DEM Parti'den Kumluca’da şölen
20:53 Amed Film Festivali, Barış ve Demokratik Toplum Süreci’ne adandı
20:02 Wan’da şüpheli ölüm
19:58 Colemêrg’te heyelan
19:40 Uluslararası Savaş Karşıtı Film Festivali ödülleri sahiplerine verildi
19:24 Eskişehir’de Kürtçe'ye engel
19:08 Mazlum Ebdî: Şara’dan gerçek bir değişim görmemiz gerekiyor
18:17 PYD: Yeni Suriye’nin kurulması ademi merkeziyetçilikle mümkün
17:54 Konferans sona erdi: Öcalan’ın sözlerinin gücünü ülkemize götürmek için geldik
17:42 10 yaşındaki çocuk gömüldüğü topraktan yaralı çıkarıldı
17:40 İsrail'in saldırıları sürüyor: 70 bin 360 kişi katledildi
16:37 Gazeteci Aykol'un tedavisi devam ediyor
16:27 Anavarza Kültür ve Sanat Derneği açıldı
16:18 Haydar Ergül: O ışık Öcalan'ın kendisidir
16:07 Marksist John Hollaway: Abdullah Öcalan’ın yaktığı ışık beni buraya getirdi
15:47 İzmir'de asgari ücret ve bütçe tepkisi
15:15 Nobel Ödüllü Shirin Ebadi: Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü sürecin temel koşuludur
15:12 Macaristan Başbakanı Orban yarın Türkiye'ye geliyor
14:59 Dil kurumlarından çocuklara alfabe öğretme etkinliği
14:26 PKK'liler için kurulan taziye ve verilen mevlide kitlesel ziyaret
14:08 Demirtaş: Süreç parçalanma değil, onurlu birliği sağlayacak bir süreç
Figen Yüksekdağ: Yeni bir dönemin kapıları açıldı
14:00 Barış ve Demokratik Toplum Konferansı'nın ikinci oturumu
13:57 Seferleri azaltan kayyım öğrencileri mağdur etti
13:30 Mêrdîn’de sağanak: Caddeler göle döndü
13:03 Prof. Paech: Kürtlerin ve azınlıkların varlığı kolektif haklarla korunmalı
12:17 Dubbins: 27 Şubat çağrısı Türkiye ve Ortadoğu için muazzam fırsat yarattı
10:30 DEM Parti'nin 'Uluslararası Konferansı' konuşmalarla sürdü
10:08 Hindistan’da gece kulübü yangını: En az 25 ölü
09:57 Jin dergi ‘Komün’ kapağıyla çıktı
09:53 Hintli eski Parlamenter: Öcalan'ın ilkeleri bütün dünyaya barış getirecektir
09:43 Konferansa katılanlar: Tarihi seyreden değil, yapan bir dönemdeyiz
09:24 Psikolog Hatice Göz: Güçlü bir çocuk hakları hareketi oluşturulmalı
09:21 Çok sayıda bölgede sağanak bekleniyor
09:19 Emekliler: 2026 yılını emeklilere düşman yılı kabul ediyoruz
09:12 Cezaevindeki yemek borcu gerekçesiyle kızının bursuna el konuldu
09:12 Wan kayyımı ‘Sit alanı’ olan yapıyı bakanlığa devretti
09:10 Licê’deki fuhuş ağına karşı komisyon kurulacak
09:08 Dêrsim’de fuhuşa tepki: Yapılanlar bilinçli bir politikanın devamıdır
09:06 Özgür sinemanın adresi
09:02 Anneler: Önderliğimiz özgür olmadan barış olmaz
09:00 07 ARALIK 2025 GÜNDEMİ
06/12/2025
23:49 Yemeklerinde ölü fare çıktığını söyleyen öğrencilerden protesto
23:23 Paramiliter grupların işkence ettiği Efrînli M.S. yaşamını yitirdi
23:13 Uluslararası konferansta yarın da önemli başlıklar tartışılacak
23:07 Metin ve Kemal Kahraman’ın konserine yoğun ilgi
22:54 Muhittin Böcek hastaneye kaldırıldı
22:51 Hatun Esen: Doğayı katledenler değil mücadele kazanacak
22:11 BMGK'den Lübnan'a destek açıklaması
22:01 Ankara'da 'Ev' filmi gösterimi ve söyleşisi
21:14 'Hakikat ve adalet olmadan barış inşa edilemez'
20:49 Kaldırım çalışmaları esnafı da yurttaşı da mağdur etti
18:41 Halep’te Abdullah Öcalan için özgürlük çağrısı
18:33 Fidan: Öcalan Suriye'de rol oynayabilir
18:08 BM: Suriye’de insan hakları ihlalleri devam ediyor
18:04 Azime Işık: Dönüşüm için ilkin adalet kıstası benimsenmeli
17:56 Êlih'te panel: Barışı örgütlemek zorundayız
17:48 İsrail, 70 bin 354 Filistinliyi katletti
17:45 Afşin Belediyesi’nin işine son verdiği işçi intihar etti
17:01 Cizîr'de mağarada bir kişiye ait cenaze bulundu
16:32 Aydın Erdem mezarı başında anıldı
16:31 İrlandalı milletvekili Kearney: Sivil toplum sürece dahil edilmeli
Katalonya eski Başbakanı Garcia: En önemlisi halkınızla yaptığınız sözleşmedir
16:20 Bahçeli: Barış kuşunun ikinci kanadı takılacak ve herkes uçuşunu görecektir
16:18 Wan’da Şiyar Be Platformu kitlesel yürüyüşle deklere edildi
16:01 Gazeteci Aykol’un tedavisi sürüyor
15:54 Suriye’de Alevilere dönük saldırılar Amed’de protesto edildi
15:52 Prof Köker: Nihai hedef barış ve demokratik toplumun inşasıdır
15:19 Neçirvan Barzani: Barışın inşa edilmesi tüm bölgeyi etkiler
15:18 Amed Sağlık Platformu çalıştayının sonuç bildirgesi açıklandı
15:04 Üç kentte hasta tutsaklar için çağrı
15:03 CHP'de yeni MYK belli oldu
15:01 Güney Afrikalı Senatör Bhabha: Yasal kılındığımız an dönüm noktası yaşandı
14:49 Arzu Yılmaz: Abdullah Öcalan’ın söylediği entegrasyon, birlikte yaşamın formülüdür
Nobel Ödüllü Oleksandra Viacheslavivna Matviichuk: Kadınları sürece dahil etmeliyiz
14:19 DAİŞ saldırısı ihtimaline karşı kutlama yasağı
14:02 İstanbul’da Barış Çalıştayı: Süreçte aktif rol almak istiyoruz
13:59 Suriye’de savaş kalıntıları nedeniyle 665 kişi yaşamını yitirdi
13:44 İmralı Heyeti üyesi Erol: Abdullah Öcalan Kürtlerin hukuka dahil edilmesini istiyor
13:36 İmralı’ya giden komisyon üyesi Yıldız: Süreç ertelenmeyecek bir devlet meselesidir
13:27 Yiğit ve Turgut’un taziyelerine kitlesel ziyaret
13:19 'Esas duruş' dayatmasını reddeden tutsak, 10 gardiyan tarafından darp edildi
13:13 Mehmet Güler, Rojhat Özdel ve Faik Kevci için adalet istendi
13:11 Cumartesi Anneleri Hüseyin Taşkaya’nın akıbetini sordu
12:28 İstinaf da 'yetki davası'nda DİSK Basın-İş'i haklı buldu
12:26 Barzani: Sürece her anlamda katkı sunmaya hazırım
Talabani: Barış ve demokrasi umudu için atılan her adımı savunuruz
12:01 Îlham Ehmed: Kendimizi Türkiye’de, Türkiye’yi burada görmek istiyoruz
11:26 15'inci İnsan Hakları Film Günleri başlıyor
11:18 Boşanmak isteyen kadın ve kız kardeşine saldırı
11:07 Abdullah Öcalan: Demokratik toplum sosyalizmi temelinde kurtuluşa yürüme zamanı
10:53 ‘Uluslararası konferasta’ barış deneyimleri tartışılacak
10:38 Uluslararası konferans: Abdullah Öcalan’ın demokratik paradigması büyük bir çözümdür
10:30 Osmaniye'de kaza: Çok sayıda ölü ve yaralı var
09:41 Dilan Karaman’ın ölümüne dair açılan soruşturma ne aşamada?
09:31 DAİŞ Suriye'de yeniden varlık gösteriyor
09:13 Kuvvetli yağış ve rüzgar uyarısı
09:12 ‘Katıldığı sınav bulunmadı’ iddiasıyla 30 yıllık tutsağın tahliyesi 9 ay ertelendi
09:11 1 ayda 4 kez hastane sevk edildi: Artık beni hastaneye götürmesinler
09:09 Her Yer Çocuk Derneği gönüllüsü: İktidarın politikalarıyla çocukluk kısalıyor
09:08 Wan-Bedlîs-Colemêrg Eczacılar Odası Başkanı: Fiyat belirsizliği ilaçları vurdu
09:07 'Savaş engelliliği artırıyor, barış için mücadele edeceğiz'
09:07 Kayyıma gerekçe yapılan davadan beraat etti: Belediye iade edilmeli
09:06 Avukat Özdemir: 11'inci Yargı Paketi beklentileri karşılamadı
09:05 ÖHD'li Kantarci: Abdullah Öcalan'ın özgür yaşar ve çalışır koşulları sağlanmalı
09:04 Türkdoğan: Komisyon raporunun en önemli başlığı entegrasyon olacak
09:04 Licêlilerden 'fuhuş ağına' karşı birlik çağrısı