ANKARA - Yeni yıl için asgari ücreti belirleyecek komisyonun çalışmaları sürerken, emekçilerin “insanca yaşanabilir bir ücret” talebi daha güçlü bir şekilde yükseliyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2025 yılı için geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere 10 Aralık Salı günü toplanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda yapılacak ilk toplantıda, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin yanı sıra ilk kez bir basın emekçisi de toplantıda yer alacak.
Toplantı, asgari ücretin 2025 yılı için nasıl bir artışla belirleneceği konusunda önemli ipuçları verecek. Ülkede asgari ücret belirleme süreci, siyasi partiler, sendikalar ve halkın artan beklentileriyle giderek daha hararetli bir hal alıyor. Hayat pahalılığı ve yüksek enflasyon, çalışan kesimlerin insanca yaşanabilir bir ücret talebini daha güçlü bir şekilde dile getirmesine neden oluyor.
SİYASİ PARTİLERİN TALEPLERİ
Siyasi partiler, asgari ücret konusunda farklı rakamlar ve önerilerle sahnede. CHP, asgari ücretin en az 30 bin TL olması gerektiğini ve bu tutarın altında kalacak bir teklifin kabul edilemeyeceğini duyurdu. Yeniden Refah Partisi ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) ise ortak bir çizgide durarak, asgari ücretin 35 bin TL’ye yükseltilmesini talep etti. Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu da, enflasyon karşısında asgari ücretin korunması için en az 33 bin 337 TL gerektiğini açıkladı.
SENDİKALARIN TALEPLERİ
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş), işçi sınıfının taleplerini ortak bir bildiriyle dile getirdi. Sendikalar, mevcut asgari ücretle bir ailenin bırakın bir ayı, bir haftalık temel ihtiyaçlarını dahi karşılamasının imkansız olduğunu vurguladı. Ortak bildiride; ücretlerin yılda birden fazla kez güncellenmesi, gelir vergisi yükünün azaltılması ve çalışanların enflasyon karşısında korunması talepleri öne çıktı.
HALKIN TALEPLERİ VE TEPKİLER
Yeni yıl için asgari ücretin belirleneceği komisyon çalışmaları sürerken, yüksek enflasyon ve alım gücünün düşmesi nedeniyle çalışanlar, insanca yaşam standardını karşılayacak bir ücretin belirlenmesini istiyor. Ancak mevcut AKP-MHP iktidarının taleplerini karşılayacak asgari bir ücret sağlayamayacağı görüşü hakim. Sokak röportajlarında, mevcut ücretle temel gıda, kira ve faturaları karşılamanın neredeyse imkansız olduğu dile getiriliyor. Halkın en yaygın talebi asgari ücretin refah seviyesini artıracak şekilde yeniden düzenlenmesi.
EKONOMİK VE SİYASİ DENGELER
Asgari ücrette yapılacak artış, sadece çalışan kesimi değil aynı zamanda işverenleri ve genel ekonomik dengeleri de yakından ilgilendiriyor. İşveren kesimi, yüksek oranlı artışların işletmeler üzerinde maliyet baskısını artıracağından endişeli. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Herkesin mutabık kalacağı bir rakam üzerinde uzlaşılacağını" ifade ederek, taraflar arasında denge sağlanacağını söyledi. Ancak, işçi ve işveren temsilcileri arasındaki görüş ayrılıkları dikkate alındığında, bu uzlaşının kolay olmayacağı görülüyor.
BİR SONRAKİ ADIM
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ikinci toplantısını 18 Aralık’ta gerçekleştirecek. Bu toplantıdan çıkacak karar, milyonlarca çalışan ve ailesi için belirleyici olacak. Tarafların masaya getirdiği öneriler, sadece bir ücret meselesi değil, aynı zamanda bir yaşam mücadelesi olarak algılanıyor.
AKP’NİN ASGARİSİ
Ekonomik yapıdaki dönüşüm, özellikle asgari ücretlinin alım gücünü doğrudan etkiledi. AKP’nin iktidara geldiği (2002) dönemde, Türkiye’de asgari ücret net 184 TL civarındaydı. O dönem de enflasyon oranları yüksekti ve ekonomik zorluklar, asgari ücretle geçinmeyi daha da zorlaştırıyordu. Aynı yıl içerisinde 1 dolar yaklaşık olarak 1,65 TL’ye denk geliyordu. 2024 yılı itibarıyla ülkedeki güncel asgari ücret net 17 bin 2 TL. Ancak, döviz kuru ve enflasyon oranlarının yüksekliği bu artışın alım gücüne etkisini sınırlıyor. 2024’te 1 dolar yaklaşık 34,80 TL civarında. Bu döviz kuru, AKP’nin 22 yıllık iktidarlığında Türk Lirası’nın döviz karşısında ciddi oranda değer kaybettiğini gösteriyor.
ALTIN KARŞISINDAKİ DEĞİŞİM
Altın fiyatları da benzer bir seyir izledi. 2002’de asgari ücret ile yaklaşık 8 gram altın alınabilirken, 2024’te bu miktar 4 gram civarına düştü. 2002 ile 2024 arasındaki nominal artış büyük olsa da, yüksek enflasyon, döviz kurlarındaki artış ve yaşam maliyetlerindeki yükseliş, asgari ücretin alım gücünü sınırlıyor.
MA / Fırat Can Arslan