Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) ji bo balê bikişîne ser rewşa girtiyên nexweş li Stenbol, Enqere û Îzmîrê daxuyanî da. Di daxuyaniyan de bal hat kişandin ser rewşa tenduristiyê ya Emîn Gurban, Mehmet Çelîk û Abdûrrahman Çagan.

 

ÎZMÎR 

 

 

Şûbeya ÎHD'ê ya Îzmîrê li ber Sumerbanka kevin a Konakê daxuyanî da. Di çalakiyê de pankarta, 'Girtiyên nexweş dimirin, bêdeng nebin, nebin şirîkên sûc' hate vekirin. Di çalakiya vê hefteyê de bal hat kişandin ser rewşa girtiyê nexweş Emîn Gurban ê li Girtîgeha Girtî ya Bi Ewlekariya Bilind a Eregliyê tê ragirtin.

 

Hevseroka ÎHD’ê ya Zîlan Gumuş bibîrxist ku li girtîgehan 161 girtiyên nexweş ên jin û 1251 girtiyên nexweş ên mêr û bi giştî hezar û 412 girtiyên nexweş hene û ji van rewşa tenduristiyê ya 335 girtiyan giran e. Gumuş da zanîn ku Gurban di sala 1996’an de hatiye girtin û heta niha gelek nexweşî derbas kiriye û wiha got: “Emîn Gurban di 16'ê Kanûna 2022'an de tevî ku bi giranî nexweş bû û tedawiya wî hat birîn jî bêyî ku malbatê û parêzeran agahdar bikin, sirgûnî Eregliyê hat kirin. Bi ambulansa leşkerî birin Eregliyê û li ser sedyeyê bi destekî kelepçekirî hate sekinandin û ev rêwîtî nêzî 8 saetan berdewam kir. Tevî ku doktoran ragihandin ku ji bo çavdêriya wî û vekirina arterya rê li ber mejî vedike, Emîn Gurban ê sirgûnî Eregliyê hat kirin ti tedawî nedîtibû û ji bilî vê yekê, hemû tedawiya têkildarî nexweşiyên wî, ku pêwîstî bi şopandina dewamî hebû, nîvco hatin hiştin. Li Eregliyê muayeneyên berfireh nikarin bên kirin û ji ber ku divê wî bibin. Nexweşxaneya Bajêr a Konyayê, randevû nayê dayîn û carna jî serlêdanên wî tên betalkirin.”

 

Gumuş diyar kir ku jiyana girtiyê nexweş Gurban di talûkeyê de ye û divê serbest bê berdan. 

 

ENQERE

 

 

Înîsiyatîfa ji Girtiyên Nexweş re Azadî di hefteya 559'emîn de li Kolana Sakarya ya Enqereyê kom bûn. Bal hat kişandin ser rewşa girtiyê nexweş Mehmet Çelîk ê 78 salî yê li Girtîgeha Tîpa T a Îdirê tê ragirtin. 

 

Ji Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) Şaxê Enqereyê Sevîl Tûrgût da xuyakirin ku gelek nexweşiyên kronîk ên Çelîk hene. Çelîk di sala 2016’an de hat girtin, piştî 2 salan hat berdan, lê piştî cezayê wî hat erê kirin dîsa hat girtin û şandin Girtîgeha Tîpa T a Îdirê. S

 

evîl Tûrgût nexweşiyên Çelîk bi vî rengî rêz kir: "Hîpertansiyon, pirsgirêkên prostatê, nebihîstin, windabûna dîtinê, bronşît, nexweşiya spinal, êşa masûlkeyan, enfeksiyona traktora respirasyonê ya akut jêrîn, katarakt, dermatît, reflûx, kêmbûna venûsê, kuxik." Çelîk xwest girtiyê nexweş Çelîk demildest serbest bê berdan.

 

STENBOL

 

 

Komîsyona Girtîgehan a Şaxa ÎHD'ê ya Stenbolê di hefteya 687'emîn a çalakiya 'Rûniştina F' de li ber avahiya komeleyê ya li Beyogluyê daxuyanî da. Di çalakiya vê hefteyê de bal hat kişandin ser rewşa girtiyê nexweş ê giran Abdûrrahman Çagan ê 70 salî yê li Girtîgeha Tîpa L Hejmara 2 a Maltepeyê tê ragirtin. Di daxuyaniyê de pankartên, 'Tedawî mafek e û nikare bê astengkirin' û 'Bila Abdurrahman Çagan bê berdan' hatin hildan. Di çalakiyê de gelek caran sloganên 'Abdurrahman Çagan bila serbest were berdan', 'Tecrîd dikuje, hevgirtin zindî dibe' û 'Bila girtiyên nexweş werin berdan' hatin berzkirin.

 

Endama ÎHD’ê Meral Nergîz Şahîn anî ziman ku ji ber nexweşiya kezebû rewşa wî giran e û wiha got: “Ji bilî astengkirina qalibên mêjî ji ber têkçûna dil û rawestandina dil, pirsgirêkên tenduristiyê yên ji ber pirsgirêkên prostat, astim, hîpertansiyon, nexweşiyên sîstema sincirandinê yên ji ber rakirina kolonê rû didin û pirsgirêkên tenduristiyê yên van nexweşiyan derdikevin holê. Ne mimkûn e ku di nava şert û mercên girtîgehê de jiyana xwe bidomîne.”

 

Meral Nergîz Şahîn serlêdana malbata Çagan a li komîsyonan wiha parve kir: "Abdûrrahman Çagan ê beriya niha ji ber pirsgirêkên tenduristiyê hat berdan, di 18 'ê Nîsanê de ji nû ve hat girtin û piştî hat girtin rewşa wî ya tenduristiyê zû xera bû. Çagan 10 mehan li nexweşxaneyê ma, tevî 5 mehan di lênihêrîna giran de, piştî emeliyata kiskê zirav gelek nexweşî peyda bûn. 5 emeliyat derbas kir, beşeke mezin a kolonê wî jê bû, dilê wî du caran sekinî, di mejiyê wî de rê li ber blokeyan vekir, gelek caran anjiyo derbas kir û stent li arterên koroner ên wî hatin bicihkirin."

Meral Nergîz Şahîn got, "Em bang li rayedaran dikin ku tedawiya girtiyê nexweş ê giran Abdûrrahman Çagan û hemû girtiyên nexweş, neyên astengkirin û bi serbestberdana wan re tenduristî û mafê wan ê jiyanê mîsoger bikin."